Bá tước Monte Cristo là câu chuyện kể về Edmond Dantès – một chàng trai hiền lành, tử tế, một chàng thủy thủ tài giỏi với tương lai xán lạn cùng mối tình đẹp như mơ sắp đơm hoa kết trái. Thế nhưng, trớ trêu thay, những kẻ ghen ăn tức ở, những kẻ tham lam độc ác đã “vô tình bắt tay nhau” đổ tội lên đầu Edmond, đẩy anh vào một nhà tù không lối thoát, chặt đứt mọi con đường sống của anh. Được ban tặng một kho báu quý giá sau khi vượt ngục, Edmond quay trở về dưới thân phận Bá tước Monte Cristo, bắt đầu hành trình trả ơn, cứu rỗi những mảnh đời bất hạnh và trả thù những kẻ đã hủy hoại cuộc đời anh.
Ánh sáng le lói cuối đường hầm
Tai họa giáng xuống ngay khi hạnh phúc vừa cập bến khiến cuộc đời Edmond như rơi xuống vực thẳm. Từ một người có tương lai rộng mở, trong phút chốc, anh trở thành một một tên tù nhân nguy hiểm bậc nhất bị đày vào hầm sâu của nhà tù. Đau đớn hơn, dù cuộc đời đã bị hủy hoại, anh vẫn một mực không nghi oan cho bất kỳ ai xung quanh mình. Ấy thế mà tâm hồn cao cả, lương thiện ấy đã bị những kẻ xấu xa lợi dụng một cách khéo léo để đạt được tham vọng cá nhân.
Những năm tháng đầu trong tù, điều duy nhất Edmond khao khát là biết được lý do mình phạm tội. Anh cố gắng sống qua ngày với hy vọng mình sẽ được minh oan, nhưng dần dần, anh cảm thấy mọi hy vọng dường như đã bị dập tắt. Anh đau khổ, tức giận, anh như muốn hóa điên, rồi anh lại đặt niềm tin vào Chúa, mong rằng Chúa sẽ nghe thấy lời cầu nguyện của anh, nhưng thời gian cứ trôi đi và cuộc đời anh ngày càng chìm trong bóng tối, anh bắt đầu oán trách Thượng đế, anh muốn buông xuôi tất cả để tìm đến cái chết. Nhưng chính vào lúc ấy, một tia sáng le lói chiếu vào cuộc đời u ám của anh, như muốn níu giữ sinh mạng quý giá của một con người hiền lành, nhân hậu.
Thượng đế ban tặng cho anh một người bạn – linh mục Pharia – người đã giải đáp nỗi băn khoản dày vò anh suốt nhiều năm liền, một người cha thứ hai, một người thầy cho anh biết thêm về tinh hoa trí tuệ của nhân loại, dạy anh cách làm người. Tình bạn của họ thắp sáng cả một góc ngục tù tối tăm lạnh lẽo, những bài học quý giá của ông già Pharia cùng kế hoạch vượt tù tinh vi của cả hai đã tiếp thêm động lực và hy vọng sống cho Edmond. Cứ thế, họ sưởi ấm cho nhau, cùng nắm tay đi qua những ngày tháng đen tối nhất.
Có ơn phải trả, có thù tất báo
Quay trở về với sự sống, với xã hội loài người, nhận thấy tiền bạc là thứ có thể đem lại quyền lực và địa vị, Edmond quyết tâm gia nhập giới thượng lưu dưới thân phận Bá tước Monte Cristo để phục thù. Lối kể chuyện cuốn hút, nhiều nút thắt mở bất ngờ cùng tuyến nhân vật phong phú dần mở ra trước mắt độc giả màn trả thù tinh vi mà Monte Cristo đã chuẩn bị suốt gần một thập kỷ. Anh từng bước từng bước tiếp cận kẻ thù và những người thân cận với chúng mà không để lộ bất kì dấu vết nào.
Monte Cristo đã lựa chọn cách trả thù vô cùng thông minh và có phần nhân đạo khi lợi dụng những mặt xấu xa của kẻ thù để trị tội chúng. Một người vì ganh tị mà phản bội bạn bè sẽ bị chính sự phản bội giết chết, một người sẵn sàng vu khống tình địch để chiếm đoạt người yêu cuối cùng cũng bị ruồng bỏ, một con người máu lạnh đổ tội lên đầu người khác để bảo vệ địa vị của bản thân sẽ phải chịu sự trừng phạt, và một con người tham lam ích kỷ sẽ bị chính lòng tham ấy đẩy vào đường cùng. Nhìn kỹ lại, ta sẽ cảm thấy Monte Cristo tựa như một nhân vật bí ẩn vô hình, âm thầm đứng sau thao túng cuộc đời kẻ thù, từng bước đưa tội ác của chúng ra ánh sáng, để chúng tự cảm nhận được nỗi sợ hãi và để chính tội ác của chúng quay lại trừng phạt chúng. Dù rằng đã có lúc nỗi hận thù che mờ mắt anh, khiến anh có những suy nghĩ quá giới hạn, thế nhưng, thật may mắn khi vẫn còn tiếng nói chạm đến được phần tử tế và nhân đạo trong anh, để anh không phải ôm nỗi hối hận suốt phần đời còn lại. Đó là lúc ta nhận ra, tha thứ cho người thân của kẻ thù là một quyết định khó khăn và đau đớn, nhưng ta cũng cần đủ sáng suốt để thấy rằng, họ vốn là những người vô tội, và thật không công bằng khi ta bắt họ phải gánh chịu tội lỗi do người khác gây ra.
Dù trong lòng Edmond, nỗi hận thù vẫn luôn âm ỉ, nhưng không vì thế mà lòng biết ơn và lòng tốt của anh bị che mờ. Anh dùng chính số tiền mà Thượng đế ban tặng cho mình để cứu sống người đã tin tưởng anh, bất chấp gian nguy để minh oan cho anh. Anh âm thầm giúp đỡ, đối đãi họ bằng tất cả tình cảm chân thành từ tận đáy lòng. Không những vậy, anh còn cứu rỗi biết bao mạng người đang “đứng trên bờ vực thẳm”, như một vị thần đưa tay nắm lấy những sinh mệnh đáng thương tội nghiệp. Con người vĩ đại ấy dù từng bị xã hội quay lưng nhưng không vì thế mà lạnh lùng với xã hội, và con người ấy xứng đáng được hưởng niềm hạnh phúc hơn ai hết.
Một số cảm nhận cá nhân
Đây là lần đầu tiên mình đọc một cuốn tiểu thuyết ly kỳ, cuốn hút đến vậy. Sau khi đọc cuốn Hiệu sách cuối cùng ở London, mình đã tò mò muốn biết cuốn sách Bá tước Monte Cristo có sức hút lớn thế nào mà khơi dậy được niềm đam mê đọc sách của Grace Bennett, thế là mình đã mượn mẹ mình cuốn sách đó để đọc thử.
Thú thực, ba phần đầu của cuốn sách tuy hay nhưng chưa thực sự khiến mình bị cuốn vào câu chuyện. Mãi đến khi cuộc báo thù của Monte Cristo bắt đầu, mình đã thực sự đắm chìm trong hành trình ấy. Từng tuyến nhân vật mở ra trước mắt mình, nhiều đến nỗi đôi khi mình phải dừng lại để mở ghi chú ra, xem lại tên và chức vụ của nhân vật rồi mới đọc tiếp. Cảm giác tò mò không biết những kẻ ác kia sẽ phải trả giá như thế nào đến lúc hả hê, sảng khoái khi chúng bị trừng trị, xen vào đó cũng có đôi lần mình khựng lại để cảm nhận rõ hơn nỗi đau khổ đang dày vò Monte Cristo. Gấp cuốn sách lại là một cảm giác thỏa mãn cùng với niềm vui nho nhỏ lóe lên về cuộc đời mới đang đón chờ Monte Cristo.
Điều duy nhất khiến mình cảm thấy hơi thất vọng là mình không hợp với văn phong của dịch giả. Cuốn sách mình mượn đọc được dịch và xuất bản cũng khá lâu rồi, vào năm 2010. Cũng vì không hợp với giọng văn của dịch giả nên mình cảm thấy sức hút của câu chuyện có phần bị giảm, đôi lúc mình không thể hoàn toàn đắm chìm vào hành trình của nhân vật chính. Mình vẫn hy vọng có thể tìm thấy một bản dịch khác phù hợp với mình hơn nên có thể mình sẽ mua thử bản “tái bản” để đọc và cảm nhận lại.
Xem thêm:
Hiệu sách cuối cùng ở London: Vẻ đẹp lãng mạn ánh lên giữa khói lửa chiến tranh
